پلاک دندان چیست

پلاک دندان چیست؟

پلاک دندان ، لایه های نرم و چسبناکی است که بر روی سطح دندان تشکیل می شود. پلاک ها حاوی مقدار زیادی باکتری های کوچک و میکروسکوپی هستند. پلاک ها ، روزانه و بعد از خوردن غذا بر روی دندان ایجاد می شوند. این پلاک ها باید در ساعات اولیه تشکیل و قبل از تبدیل شدن به مشکلات جدی از بین بروند. برای ازبین بردن پلاک ها ، فقط کافی است بهداشت دهان و دندانمان جدی بگیریم.

نشانه های پلاک دندان چیست؟

پلاک ها معمولا بی رنگ یا زرد کم رنگ هستند و به راحتی قابل مشاهده نیست. محل تشکیل پلاک دندان ، معمولا بر روی سطح دندان است ولی ممکن است زیر خط دندان نیز ایجاد شود. این پلاک ها در معاینات دندانپزشک ، توسط آینه کوچک تشخیص داده می شوند. به همین دلیل ، بهتر است هر 6 ماه یک بار به پزشک مراجعه شود. از علائم پلاک بر روی دندان می توان به بوی بد دهان ، التهاب لثه ، پوسیدگی و در مواقع شدیدتر از بین رفتن مینای دندان و بیماری های شدید لثه اشاره کرد.

پلاک دندان چگونه تشکیل می شود؟

پلاک دندان برای تشکیل شدن به باکتری ، اسید ، بزاق و مواد غذایی احتیاج دارد. باکتری ها به طور طبیعی در دهان وجود دارند. مصرف غذا های شیرین و کربوهیدرات ها با باکتری های داخل دهان ترکیب شده و محیط اسیدی ایجاد می کنند. ترکیب بزاق با ذرات مواد غذایی در این محیط اسیدی باعث تشکیل پلاک می شود.

برخی دیگراز عوامل تشکیل پلاک عبارتند از:

• محل قرار گرفتن دندان

دندان های پشتی نسبت به دندان های جلویی بیشتر در معرض تشکیل پلاک ها قرار دارند. زیرا  آن ها دارای شیار های زیادی هستند که ذرات غذایی داخل آن ها گیر کرده و به دلیل اینکه تمیز کردن آن ها سخت است پلاک بر روی آن ها تشکیل می شود.

• خشکی دهان

بزاق در دهان ، باعث خنثی کردن اسید در دهان و همچنین محدود کردن رشد باکتری ها می شود. با کاهش بزاق و خشکی دهان ، پلاک ها به سرعت ایجاد می شوند.

• وضعیت نامناسب دندان ها

زمانی که دندان ها روی هم باشند ، مسواک کشیدن باعث خوب تمیز شدن دندان ها نمی شود. بنابراین پلاک های دندان در قسمت های که مسواک به آن ها نمی رسد تشکیل می شوند. تنها راه درمانی در این صورت ، ارتودنسی است.

تفاوت پلاک دندان با تارتار چیست؟

تارتار در نتیجه ایجاد پلاک ها بر روی دندان ظاهر می شود. تارتار ، یک رسوب سخت و پوسته ای است که می تواند منجر به تغییر رنگ دندان شود. هنگامی که پلاک باقی مانده بر روی سطح دندان با مواد معدنی بزاق واکنش دهد، تارتار تشکیل می شود. تارتار رسوب رنگی زرد یا قهوه ای است و به راحتی قابل مشاهده می باشند. پلاک ها به راحتی با یک مسواک کشیدن از روی سطح دندان پاک می شوند. اما تارتار نسبت به پلاک ها سخت تر است و محکم بر روی دندان ها می چسبند. تارتار توسط پزشک متخصص و با ابزاهای ویژه ای از بین می رود.

راه های پیشگیری از پلاک دندان چیست؟

برای پیشگیری از ایجاد بیشتر پلاک ها و تبدیل شدن به جرم باید نکات حفظ بهداشت دهان و دندان را بدانید و به خوبی آن ها را رعایت کنید. برخی از نکات مهم در حفظ بهداشت دهان و دندان عبارتند از:

• مسواک زدن

بهتر است برای پیشگیری از تشکیل پلاک ها ، حداقل دو بار در روز از مسواک استفاده شود. مسواک کشیدن باید حداقل دو دقیقه طول بکشد و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده شود. زمان مناسب برای مسواک زدن ، قبل از خوردن غذا و یا یک ساعت بعد از خوردن غذا است. تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد مسواک های الکتریکی ، تاثیر بهتری در جهت پاک کردن پلاک ها دارند. زیرا دارای پرز های هستند که در دو جهت حرکت کرده و عمل تمیز کردن دندان را بهبود می بخشند.

• شستن زبان

بعد از شستشوی دندان ها با مسواک ، بهتر است با برس های مخصوص زبان نیز شسته شود. زیرا زبان مکان مناسبی برای رشد پلاک هاست.

• تغذیه

بهتر است از مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده و قند های ساده جلوگیری شود. زیرا این مواد غذایی با افزایش اسید دهان، باعث تشکیل پلاک بر روی دندان می شوند. مواد غذایی که بهتر است مصرف آن ها محدود شود عبارتند از: آب نبات، سیب زمینی ، نان بستنی و انواع شیرینی.

• استفاده از نخ دندان

یکی دیگر از راه های پیشگیری از این مشکل ، استفاده از نخ دندان است. بهتر است قبل از مسواک زدن ، حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده شود. بیرون آوردن ذرات غذایی گیر کرده بین دندان ها با استفاده از نخ دندان ، از تشکیل پلاک های بین دندانی جلوگیری می کند.

• استفاده از دهانشویه

ایجاد محیط قلیایی با استفاده از دهانشوی مناسب به جلوگیری از تشکیل پلاک ها کمک می کند. زیرا پلاک ها و جرم ها برای تشکیل شدن نیاز به محیط اسیدی دارند. استفاده از پودر های دندانی یا دهانشوی حاوی بی کربنات سدیم از ایجاد اسید های مضر در داخل دهان جلوگیری می کند.

• مراجعه مرتب به دندانپزشک

بهترین راه پیشگیری از پلاک دندان ، مراجعه به صورت مرتب به پزشک است. او می تواند پلاک ها را در مراحل اولیه تشکیل ، تشخیص داده و آن ها را از بین ببرند.

• ترک سیگار

دخانیات یکی از عوامل ایجاد جرم و پلاک هستند. بنابراین ترک سیگار یک راه پیشگیری از ابتلا به این مشکل است.

روش های درمان پلاک دندان چیست؟

پلاک دندان همیشه بعد از خوردن غذا به وجود می آید. مهم ترین روش درمان این مشکل ، استفاده از مسواک و نخ دندان بعد از هر وعده غذایی است. پلاک ها در ساعت های اولیه تشکیل به راحتی از بین می روند. همچنین استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید و ضد تارتار می تواند تاثیر بسیاری در از بین بردن پلاک دندان داشته باشند. ولی ممکن است در برخی مواقع در اثر روش های اشتباه شست وشوی دندان و یا موارد دیگر پلاک ها همچنان بر روی دندان باقی بماند. در این شرایط استفاده از برخی درمان های خانگی می تواند تاثیر بیشتری در از بین بردن پلاک داشته باشد.

برخی از روش های خانگی برای از بین بردن پلاک عبارتند از:

• استفاده از جوش شیرین

جوش شیرین خاصیت ساییدگی دارد و باعث از بین رفتن پلاک و تارتار می شود.

• پوست پرتغال

مواد موجود بر روی پوست پرتغال به پیشگیری و از بین رفتن پلاک ها کمک می کند.

• روغن نارگیل و زیتون

استفاده از این دو روغن برای تقویت دندان بسیار توصیه می شود. روغن نارگیل سرشار از اسید لائوریک است و دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی می باشد. تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که تمیز کردن دندان ها با روغن نارگیل باعث کاهش پلاک دندان می شود. طرز استفاده از روغن نارگیل این گونه است که باید یک قاشق از روغن نارگیل یا روغن زیتون به مدت 20 دقیقه داخل دهان چرخانده شود.

• جرم گیری

در صورتی که پلاک ها بعد از تشکیل درمان نشوند، به جرم تبدیل می شوند. در این صورت روش درمانی جرم گیری توصیه می شود. جرم گیری یک شستشوی حرفه ای است که کاملا جرم و پلاک ها را از بین می برد. این روش موثر ، در کمترین زمان و با استفاده از تجهیزات بی خطر انجام می شود و باعث تمیزی و سفید شدن دندان ها می شود.

منبع :  نخ دندان مینا